Det har vore litt usikkert med finansieringa av det eittårige kurset både på Tombontsoa og Fihaonana. NMS og Jordbruksskolenes Venner har lovd finansiering av dette kurset, med halvdelen kvar av det som trengs for å drive skulane i 2017.

Fihaonana jordbruksskule

På Fihaonana har det vore opptaksprøve med 74 elevar i det eittårige kurset. Dei reknar med at 45 kjem til nytt skuleår 4. januar 2017. Då vil elevane fylgje driftsåret i jordbruket. I ein samarbeidsavtale med den gassiske stat, har Fihaonana eit opplegg for og følgje opp dei tidlegare elevane frå Fihaonana. Rundt 1500 elevar har gått ut frå Fihaonana sidan starten i 1983. 600 av desse skal vere med i eit opplegg som staten støttar om å gi eit startgrunnlag for dei som vil satse på og kome i gang med eit skikkeleg opplegg i jordbruk/hagebruk eller husdyrhald. Skulen skal følgje opp elevane og det arbeidet dei gjer.

Suksess med fiskedammen og oppdyrking av jorda

På Fihaonana laga dei ein stor fiskedam for oppdrett av Tilapia. Dette var ein stor suksess. Dei hausta fisken og selde den til restaurantar, hotell og andre i byen Manakara og andre stader. Oppdyrkinga av den jorda som har lege brakk lenge, har JV støtta økonomisk. Nå er oppdyrkinga ferdig med flotte terrassar, der dei m.a. dyrkar maniok og andre vekster.

Tombontsoa jordbruksskule

På Tombontsoa blir det rundt 60 elevar i det eittårige kurset som vil kome i gang så snart det er klart med overføring av pengar frå NMS. Lycee Agricole har 22 elevar i det første året, og 54 elevar i det andre året. I høgskuletilbodet IPSATA er det 110 studentar i det 1.året, 77 studentar i det 2.året og 38 studentar i det 3.året. I alt blir det 360 elevar og studentar på Tombontsa dette skuleåret. Elevar i Lycee Agricole og studentar i IPSATA betalar skulepengar som er tilstrekkeleg til å betale det studiet kostar. For det eittårige kurset FPQ, er skulepengane låge for å kunne nå dei frå landsbygda som har liten betalingsevne. Derfor er dette kurset støtta utanfrå.

Fiskedam og terrasser på Fihaonana

Tombontsoa med stort elev-og studentkull i år

Det gamle grisehuset på skulen trong ei fornying. Innredninga var rusta og øydelagd og veggene trong reparerast i fødeavdelinga og gjeldpurkeavdelinga. Eit firma som la inn anbud på dette, har dei siste to månadene halde på med reparasjonen av huset.

Tomb vidaregåande skole med

Elevane på Tomb vidaregåande skole har gjennom Operasjon Dagsverk og Vårløpet samla inn pengar til reparasjon av grisehuset på Tombontsoa. Flott at elevane på Tomb kan vere med på dette arbeidet. Pengane går via Jordbrukskolenes Venner.

Satsing på gris framover

Det er nå gode prisar både på smågris og slaktegris. Etterspørselen etter kvalitetsgris er stor, og dette vil Tombontsoa utnytte. Dei sel stort sett all smågrisen dei produserer til dei som forar grisen opp til slakt. Med det opprusta grisehuset vil skulen står godt rusta til å produsere meir gris, også med tanke på at dei treng pengar for å dekke mest mogeleg av skuledrifta.

Ny innredning i grisehuset. Rolf Moi viser resultatet

Støtte til drifta

Skulane har bak seg henholdsvis 51 og 33 år. Gjennom desse åra har det blitt uteksaminert fleire tusen unge som har gått tilbake til jordbruket eller dei har fått arbeid i staten eller private organiasjonar. Nokre har studert vidare.

Støtte frå Norge

Det lutherske verdensforbund (LWF) og Norad har vore viktige bidragsytarar saman med NMS for oppbygging og drift av skulane. I dei seinare år har også Jordbruksskolenes Venner (JV) spelt ei viktig rolle for fornying av gardsbruka, nydyrking av udyrka jorda,  restaurering og nybygg av driftsbygningane i gardsbruka og innkjøp av traktorar og jordbruksreiskapar, samt utsending av kontainarar med reiskapar og utstyr til skulane. Gjevarar til JV over  heile landet har støtte dette arbeidet med pengar. Menigheter og Tomb vidaregåande skule har også bidratt med støtte til JV arbeidet.

Dugnader på skulane

Omtrent kvart år har skulane hatt  besøk av dugnadsfolk frå Norge.  Det har vore reparsjonar av traktorar og utstyr, bygging av ein stor gjødselskum og fornying av heile vassleidningsnettet på Tombontsoa. Opplæring av personellet ved skulane i adminstrasjon og leiing, drift av husdyravdelingane og jordbruket samt opplæring i  meir effektiv bruk av oksar som trekkdyr i opplæring og drift på begge skulane, har vore ein del av opplegget på dugnadsturane. Reisa på slike turar har dugnadsfolket sjølve betalt, og skulane har halde kost og losji for dei som reiser ut.

JV inn på drift av skulane

Frå starten av har JV hatt fokus på fornying av utstyr og reiskapar i gardsbruket og restauring av driftsbygningane for at skulane skal kunna ha eit godt grunnlag for drifta i avdelingane.  Det er ikkje lenger støtte frå Norad til drift av skulane, så nå har NMS gått inn for støtte til drfita av det eittårige kurset på Tombontsoa og kurset på Fihaonana. Dei har bedt om at JV også er med og bidreg til dette.

Så er JV sin filosofi at det nyttar lite om alle driftsbygningane er i god stand og alt det tekniske fungerer, dersom det ikkje er elevar på skulane. Så det er gjort eit vedtak i styret om at JV skal vere med og bidra til at begge skulane skal ha undervisning for ungdom også i åra framover. Det er gjort mykje på gardsbruka frå JV si side dei seinare åra, og nå er det såleis ei naturleg utvikling for JV at også noko kan gå til drifta av sjølve opplæringa av elevane. JV har også bestemt at tidlegare elevar frå Tombontsoa skal få støtte til å kome i gang med ein produksjon, for eksempel hønseavl, når dei er ferdige med skulen for dei som manglar eit startgrunnlag. Pengane vert kanalisert gjennom  foreininga Afri i Antsirabe som gjev etablerstipent til unge folk for å starte opp si eiga bedrift.

Bidrag frå gardsdrifta

Meininga er at også skulane skal bidra med inntekt frå gardsbruka til drift av skulane. Ei god drift av gardsbruka vil samtidig vere ei god undervisning, sidan elevane har si praktiske opplæring på gardsbuka i opptil 50 % av skuletida

Elever på Fihaonana. Rektor Randrianarijao Hobiharisoa t.v.

Elevene på Tombontsoa under 50 årsjubileet i 2015

Torsdag 25.februar 2016 var ein stor dag på Tombontsoa. 54 studentar i IPSATTA (Institut Professionell Superieur en Agronomie et en Technologies de Tombontsoa) fekk sine diplomar « Licence en Agronomie ». Medrekna desse er det i alt 224 studentar i høgskuletilbodet på Tombontsoa.

Studieopphold

I løpet av studiet har studentane hatt praksis i gardsbruket på Tombontsoa, og dei har vore innom Fifamanor og fleire andre statlege institusjonar og prosjekt. Nokre har hatt studieopphald i Frankrike, Sør-Afrika og La Reunion. Tombontsoa er medlem i eit nettverk av skular i tilknytning til regionar som grensar til Det indiske hav.

Gratulerer

Det er gledeleg at Tombontsoa, i tillegg til ordinær undervisning i jord- og husdyrbruk i det eittårige kurset og Lycee Agricole, også har dette høgskuletilbodet. Vi sender våre gratulasjonar til dei studentar som nå har fått sine Licence en Agronomie og til Tombontsoa jordbruksskule.

54 studentar er uteksaminerte med Licence en Agronomie

Rektor Rasoloson Lala held tale til dei ferdige kandidatane